Berk

Berk

Standplaats: naast de ingang van de speeltuin. Nummer 3 op de plattegrond.

Geschiedenis:
De berk is een pioniersboom. Dit betekend dat ze vaak als eerste opkomen op braakliggend terrein. De zaadjes kunnen kilometers ver meegenomen worden door de wind.


Ze groeien maar één generatie op dezelfde plek. Hierna maken ze plaats voor andere planten en bomen. Berken leven in symbiose (ze kunnen niet zonder elkaar) met bodemschimmels. De schimmels geven mineralen aan de boom en de schimmel krijgt er suikers voor terug, een soort “ruilhandel”. Een van de schimmels die samenwerken met de berk is de welbekende vliegenzwam.  Veel berken zijn wit met een, soms schilferende, bast.


In het voorjaar heeft de berk een sterke sapstroom om de jonge knoppen te voeden. Soms kan je dit zelfs horen door en een omgekeerd bekertje tegen de bast te houden. De berk heeft een zachte bast en kan dood gaan als hij gewond raakt.

Voor de mens:
Om te kunnen horen hoe schimmels en bacteriën samenwerken met plantenwortels kan je bij KIEM vragen of je eens mag luisteren naar de plantenspeler. Wij sluiten deze dan via elektroden aan op een plant of boom. Als de plant actief is, zullen spanningsverschillen gemeten worden die door een synthesizer omgezet worden in geluid. Wat je dan hoort is een “zingende” plant.


In de volksgeneeskunde wordt de berk gezien als zuiverend. Jonge berkenblaadjes zijn eetbaar en Je kunt het sap uit de berk ook vers drinken in de lente. Het wordt traditioneel in Oost-Europa en Noordelijke delen van China gedronken vanwege zijn antioxidante werking. Zo wordt in veel van deze landen de maand maart of april; ‘berkensap’ maand genoemd.

Je kunt de verse sap ook verwerken tot een gefermenteerde drank die goed is tegen katers of een opgeblazen gevoel. Of je kunt het verwerken tot bier, wijn en azijn. De berkensap werkt als energiedrank en bestaat in sommige landen als traditioneel geneesmiddel en wordt gebruikt voor cosmetische toepassingen zoals voor een betere haargroei en verbetering van de huid.


Het drinken van berkensap was in sommige streken zo populair dat hele berkenbossen zijn verdwenen. Voor ecologisch verantwoorde experimenten met Berken kan je terecht bij KIEM.